Standaarden

Standaarden

Digitoegankelijk (EN 301 549 met WCAG 2.1) (de opvolger van webrichtlijnen) 

Opvolger van de “Webrichtlijnen” standaard. EN 301 549 is de Europese standaard voor toegankelijkheid. Beide standaarden bevatten dezelfde richtlijnen voor de toegankelijkheid van webapplicaties: WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines) .

Digitoegankelijk (EN 301 549 met WCAG 2.1) moet worden toegepast op het aanbieden van webgebaseerde informatie-, interactie-, transactie- en participatiediensten.

Nationaal Beraad (Onderdeel Regieraad Interconnectiviteit) 2016

NEN-EN-ISO/IEC 27001 A1

NEN-EN-ISO/IEC 27001 A11 noemt de eisen voor het binnen de context van de organisatie vaststellen, implementeren, bijhouden en continu verbeteren van een managementsysteem voor informatiebeveiliging. In deze internationale norm zijn ook eisen opgenomen voor het beoordelen en behandelen van informatiebeveiligingsrisico’s afgestemd op de behoeften van de organisatie.

College Standaardisatie

NEN-EN-ISO/IEC 27002:2017 nl

Informatiebeveiliging, het bevat een set aan ‘best practices’ voor maatregelen, waaruit gekozen kan worden bij de implementatie van organisatiebrede informatiebeveiliging.

College Standaardisatie

Open Document Format - ISO/IEC 26300-1:2015

Uitwisseling van reviseerbare documenten. 

College Standaardisatie

ISO/IEC 15948:2004 - Portable Network Graphics (PNG) Specification (Second Edition)

Het gebruik van grafische afbeeldingen (‘lossless’ compressie) binnen reviseerbare documenten.

College Standaardisatie

SO/IEC 10918-1:1994 - Joint Photographic Experts Group (JPEG)

Het gebruik van grafische afbeeldingen (met ‘lossy’ compressie) binnen reviseerbare documenten.

College Standaardisatie

NEN-ISO 19005-1:2005 EN (PDF/A-1)

Lange termijn archivering van documenten, specifiek bedoeld voor niet-reviseerbare documenten.

College Standaardisatie

Standaard Uitwisselings Formaat (StUF) 

Versie: 3.01

StUF is een universele berichtenstandaard voor het elektronisch uitwisselen van gegevens tussen applicaties.

Uitwisseling en bevraging van basisgegevens die behoren tot een aantal wettelijk vastgestelde basisregistraties. Uitwisseling en bevraging van zaakgegevens die behoren tot de producten- en dienstenportfolio van gemeenten. Uitwisseling van domein- of sectorspecifieke gegevens waarin ook basisgegevens en/of zaakgegevens voorkomen en waarvoor geen andere (inter)nationale (XML-gebaseerde) berichtenstandaard is vastgesteld.

College Standaardisatie

ebMS en WUS zoals nader gespecificeerd binnen de OSB

ebMS is de standaard voor meldingen tussen informatiesystemen. OSB-WUS is de standaard voor de (geautomatiseerde) bevraging van informatiesystemen.

College Standaardisatie

SETU standaard

De elektronische berichtenuitwisseling rondom de bemiddeling / inhuur van flexibele arbeidskrachten.

SETU moet worden toegepast op de elektronische berichtenuitwisseling als ondersteuning van het proces rondom bemiddeling/inhuur van flexibele arbeidskrachten

College Standaardisatie

SAML 2.0 – Security Assertion Markup Language

Federatieve (web)browser-based single-sign-on (SSO) en single-sign-off. Dat wil zeggen dat een gebruiker na eenmalig inloggen via zijn browser toegang krijgt tot verschillende diensten van verschillende partijen, ook in een ASP of SaaS oplossing.

SAML moet worden toegepast op de uitwisseling van authenticatie- en autorisatiegegevens om gebruikers na eenmalig inloggen toegang te geven tot meerdere diensten.

College Standaardisatie

ISO 32000-1:2008 Part 1: PDF 1.7

Het uitwisselen en publiceren van niet- of beperkt – reviseerbare documenten, waarbij duiding van oorsprong of functierijkheid onderdeel zijn van het document én waarbij PDF/A-1 als standaard niet kan worden ingezet.

College Standaardisatie

XBRL – eXtensible Business Reporting Language v2.1. en Dimensions

XBRL: Elektronisch verkeer dat te kenmerken is als verantwoordingsverkeer waarin financiële informatie de kern vormt. Dimensions: bij gebruikmaking van contextuele informatie binnen het voornoemde toepassingsgebied voor XBRL.

XBRL v2.1 moet worden toegepast bij de digitale uitwisseling van documenten en berichten dat te kenmerken is als verantwoordingsverkeer en waarin financiële informatie een belangrijke component is.

College Standaardisatie

NTA 2035:2014 nl - E-portfolio NL

Het uitwisselen van informatie over de ontwikkelingsvoortgang van een individu, die het individu als levenslang lerende zelf beheert, tussen organisaties in de leerketen waar het individu leert en werkt.

E-Portfolio NL moet worden toegepast; op de uitwisseling van informatie over de ontwikkelingsvoortgang van een individu; tussen organisaties in de leerketen waar het individu leert en werkt;

met het doel om levenslang leren en duurzame inzetbaarheid van arbeid te stimuleren.

Aquo-standaard - Aquo 2019-12

Verzameling, vastlegging en uitwisseling van gegevens voor het beheer van waterkeringen, oppervlaktewater en afvalwaterzuivering.

De Aquo-standaard moet worden toegepast op de uitwisseling van gegevens over het beheer van oppervlakte- en grondwater en de zuivering van afvalwater.

College Standaardisatie

Internet Protocol version 6 en 4

Communicatie-protocol op netwerkniveau over organisatiegrenzen heen tussen organisaties, individuele eindgebruikers, apparaten, sensoren en diensten.

IPv6 en IPv4 moeten in combinatie (‘dual stack’) worden toegepast op communicatie tussen toepassingen in (een) netwerk(en).

College Standaardisatie

Geo standaarden

Geo-standaarden moeten worden toegepast op de uitwisseling van geografische informatie tussen organisaties, waarbij de ruimtelijke dimensie van significant belang is.

College Standaardisatie

OAI-PMH - Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting

Het vraaggestuurd aanbieden en ophalen van verzamelingen metadata uit bibliotheken met (digitale) documenten of andere objecten gericht op leermaterialen en cultureel erfgoed, met als doel het opnemen van deze metadata in een centrale bibliotheek en/of het verrijken van eigen gegevens. Uitgezonderd zijn die toepassingen waarvoor op basis van de lijst voor 'pas toe of leg uit' het gebruik van OSB (nu: Digikoppeling) verplicht is.

OAI-PMH is een standaard voor het verzamelen van metadata uit repositories. Een repository is een bibliotheek met documenten of objecten (ook wel ‘content’ genoemd), bijvoorbeeld een (digitaal) archief. OAI-PMH maakt het mogelijk om deze metadata (dus niet de documenten of objecten zelf) uit verschillende repositories te verzamelen. Vanuit een centraal systeem kan dan gezocht worden naar documenten of objecten in de verschillende aangesloten repositories. OAI-PMH is een technische standaard.

College Standaardisatie

SEPA-standaarden

Toepassingen betrokken bij giraal betalingsverkeer in Euro binnen de SEPA landen (inclusief binnenlands betalingsverkeer). De SEPA-standaarden beschrijven de semantiek en bedrijfsregels voor overboekingen en incasso’s. De standaard is succesvol geadopteerd en wordt breed gebruik. Vanwege de verplichte en brede adoptie is opname op de lijst niet meer nodig.

College Standaardisatie

CMIS - Content Management Interoperability Standard 

Het beheren en toegankelijk maken van content repositories middels functionaliteit rondom zoeken, het opvragen en wijzigen van metadata (rechten, versies et cetera) en content.

CMIS kan worden toegepast op het ontsluiten van ongestructureerde gegevens in content repositories van content management systemen (CMS’en) en van document management systemen (DMS’en), met als doel deze gegevens uit te wisselen met andere CMS’en en DMS’en.

OASIS

Samenwerkende Catalogi

De Samenwerkende Catalogi (SC) is een set afspraken over het uitwisselen van informatie over producten en diensten van de overheid op het internet. Door productinformatie te labelen met afgesproken labels en waarden kan deze hergebruikt worden. Zo kan bijvoorbeeld een gemeente ook producten en diensten van de provincie, het waterschap of het Rijk op de eigen website aanbieden, en kan een centraal portaal worden ingericht waarin producten en diensten van alle gemeenten zijn verwerkt.

PETRA

NEN 2082

Functionaliteit voor informatie- en archiefmanagement in programmatuur, m.n. opslag, mutatie, ontsluiting en archivering van gegevens

De hier geformuleerde verzameling eisen voor functionaliteit van informatie- en archiefmanagement in programmatuur is algemeen en geldt als de minimale verzameling die van toepassing is op elk systeem dat archiefstukken beheert. De verzameling eisen is dus niet uitsluitend gericht op recordsmanagementapplicaties, maar betreft ook eisen voor recordsmanagementfunctionaliteit in bedrijfsapplicaties en kantoorautomatisering. Organisaties kunnen de verzameling eisen als basis gebruiken en naar eigen behoefte specifieke eisen toevoegen. Door de opzet van de verzameling eisen beoogt deze norm modulaire en flexibele toepassing ervan in de praktijk mogelijk te maken. De verzameling eisen heeft betrekking zowel op (tekst)documenten, als op elk ander type informatieobjecten, zoals databases, websites, geografische informatiesystemen (GIS), CAD-systemen of multimediadocumenten.

PETRA

Informatiemodellen

PETRA

ISO 23081 en het toepassingsprofiel TMLO

ISO standaard voor het vastleggen van metadata van archiefgegevens.

De Richtlijn Metagegevens Overheidsinformatie is een uitwerking van NEN-ISO 23081-1 voor gebruik binnen de Nederlandse overheid. Het vormt een kader voor alle systemen waarin of waarmee informatie wordt beheerd (inclusief websites, databases en GIS-systemen). De Richtlijn wordt beschouwd als een metagegevensschema zoals vermeld in de Archiefregeling.

De Richtlijn is verder uitgewerkt in twee generieke toepassingsprofielen:

• Het Toepassingsprofiel Metagegevens Rijksoverheid
• Het Toepassingsprofiel Metadatering Lokale Overheden (TMLO)

PETRA

Stelselcatalogus

De Stelselcatalogus is de primaire kennisbron voor informatie over welke gegevens er in het Stelsel van Basisregistraties beschikbaar zijn en wat deze gegevens betekenen (semantiek). Met die informatie kunnen gebruikers gegevens uit de basisregistratie(s) makkelijk inpassen in hun eigen werkprocessen. De definities in de Stelselcatalogus zijn overgenomen uit de verschillende basisregistraties. De beheerders van de basisregistraties onderhouden de definities zelf.

PETRA

RSGB - Referentiemodel Stelsel van Gemeentelijk Basisgegevens

Vastleggen van gegevens in de basisregistraties van de gemeenten.

Het Referentiemodel Stelsel van Gemeentelijke Basisgegevens (RSGB) specificeert het informatie- of gegevensmodel van deze basis- en kerngegevens. Het RSGB wil eraan bijdragen dat gemeenten en daarmee samenwerkende organisaties de kern van hun gegevenshuishouding, de basis- en kerngegevens, eenmalig onderhouden en meervoudig gebruiken.

GEMMA

RGBZ – Referentiemodel Gemeentelijke Basisgegevens Zaken

Het informatiemodel RGBZ specificeert de gegevens en hun samenhang die gemeenten, daarmee samenwerkende organisaties en hun klanten minimaal nodig hebben om voldoende op de hoogte te zijn van lopende en afgeronde zaken.

GEMMA

ImZTC –Informatiemodel Zaaktypecatalogus 

Vastleggen van gegevens over de zaaktypen die in de processen worden onderscheiden.

Zaakgericht werken vindt plaats door de uitvoering van zaken. Een groep van gelijksoortige zaken duiden we aan met 'zaaktype'. Door een zaaktype te specificeren is het bij de start van een zaak (van dat type) bekend hoe deze moet worden uitgevoerd en worden zaken van dat type op gelijke wijze uitgevoerd. Een zaaktypecatalogus bevat de zaaktypen die onderscheiden worden binnen het domein waarop die catalogus gericht is. Het Informatiemodel ZTC geeft duidelijkheid over de kenmerken waarmee een zaaktype beschreven wordt, wat ze betekenen en hoe ze zich tot elkaar verhouden.

GEMMA

BiSL - Business Information Services Library

BiSL (Business Information Services Library) is een standaard in het publieke domein sinds 2005 en wordt beheerd door de ASL BiSL Foundation. Anders dan frameworks als ASL  en ITIL  richt BiSL zich niet op ICT-organisaties (supply), maar juist op de gebruikersorganisatie (demand). In dit framework staat beschreven, hoe een gebruikersorganisatie ervoor kan zorgen dat informatievoorziening adequaat werkt, hoe men behoeften in het bedrijfsproces vertaalt naar ICT-oplossingen en niet-ICT-oplossingen, hoe men de informatievoorziening en ICT-dienstverlening vanuit een gebruiksoptiek stuurt en hoe men de informatievoorziening op lange termijn vormgeeft.

PETRA

ASL - Application Services Library

ASL (Application Services Library) is een procesraamwerk, ondersteund door Best Practices, dat de processen van het beheer, onderhoud en vernieuwing van informatiesystemen en applicaties beschrijft. Het biedt een handvat bij het verbeteren van organisaties, die applicatiebeheer uitvoeren. Door gebruik van best practices en diagnose-instrumenten, zoals zelfevaluaties, kan men pragmatisch aan de slag met het verbeteren van het applicatiebeheer.

PETRA

ITIL - IT Infrastructure Library

Information Technology Infrastructure Library, meestal afgekort tot ITIL, is ontwikkeld als een referentiekader voor het inrichten van de beheerprocessen binnen een ICT-organisatie. ITIL is geen methode of model, maar eerder een reeks van best practices (de beste praktijkoplossingen) en concepten. Het resultaat van procesimplementatie met behulp van ITIL is vergelijkbaar met de ISO 9000-regulering in de niet-ICT-branche, waarbij alle onderdelen van de organisatie zijn beschreven en in een bepaalde hiërarchie qua bevoegdheid/verantwoordelijkheid zijn gerangschikt.

PETRA

BWB – Basis Wetten Bestand (Juriconnect BWB)

Elektronische verwijzing naar (delen van) geconsolideerde wetten en regelingen met het doel om deze met anderen te delen.

De open standaard BWB biedt hiervoor een eenduidige manier van verwijzen naar (onderdelen van) wet- en regelgeving.

De laatste versie (veris 1.3.1) maakt het mogelijk om in wet- en regelgeving te kunnen verwijzen naar:

- taalversies en onderdelen van internationale verdragen,

- wet- en regelgeving waarvan de indeling niet voldoet aan de gebruikelijke nummering van hoofdstukken en paragrafen, en

- ruime begrippen zoals “enig artikel”.

College Standaardisatie 2013

STARTTLS en DANE

STARTTLS maakt het mogelijk om SMTP-verkeer tussen mailservers over een met TLS versleutelde verbinding te laten lopen.

DANE, dat voortbouwt op DNSSEC, geeft zekerheid over de identiteit van de ontvangende mailserver. Dit voorkomt dat een aanvaller zich kan uitgeven als ontvangende-mailserver, waardoor hij het mailverkeer kan onderscheppen. Daarnaast dwingt DANE het gebruik van TLS af. Dit voorkomt dat een aanvaller de opzet van STARTTLS kan blokkeren, om zo toegang tot de onversleutelde berichten te krijgen.

Als zelfstandige standaard geen status. Wel in combinatie met STARTTLS.

DKIM -

DomainKeys Identified Mail Signatures

DKIM is een techniek waarmee e-mailberichten kunnen worden gewaarmerkt. Een domeinnaamhouder kan in het DNS-record van de domeinnaam aan geven met welke sleutel e-mail namens de betreffende domeinnaam ondertekend moet worden. Een ontvangende mailserver kan de publieke sleutel in het DKIM-record van de domeinnaamhouder gebruiken om te controleren of de gebruiker van het betreffende domein, die een e-mail verstuurt, als afzender te controleren. Hierdoor kan de authenticiteit van de e-mail worden bepaald.

Het gebruik van DKIM verkleint de kans op misbruik van e-mailadressen doordat ontvangers betrouwbaar echte e-mails van phishingmails of spam kunnen onderscheiden. Ook kunnen ontvangers controleren of de inhoud van de e-mail door derden is gemanipuleerd.

College Standaardisatie

2012

DNSSEC -

Domain Name System Security Extensions

Met DNSSEC kan de ontvanger de echtheid van de domeinnaaminformatie (waaronder IP-adressen) controleren. Dit voorkomt bijvoorbeeld dat een aanvaller het IP-adres ongemerkt manipuleert (DNS-spoofing) en daarmee verstuurde e-mails omleidt naar een eigen mailserver of gebruikers misleidt naar een frauduleuze website.

- Het registreren en in DNS publiceren van internet-domeinnamen (‘signing’). De registratieverplichting geldt enkel indien ‘signed domain names’ bij een registerhouder van een top-level domein (zoals SIDN voor .NL) geautomatiseerd aangevraagd kunnen worden;

- Het vertalen van domeinnamen naar internetadressen en vice versa (‘validation enabled resolving’). Validatie is niet verplicht voor systemen die niet direct aan het publieke internet gekoppeld zijn (bijvoorbeeld clients/werkplekken binnen een LAN en interne DNS-systemen).

College Standaardisatie

2012

ECLI – European Case Law Identifier (ECLI)

Identificatie standaard ter citatie van gepubliceerde rechterlijke uitspraken.

Met de ECLI-standaard kunnen alle rechterlijke uitspraken, uitgesproken in lidstaten van de Europese Unie of door Europese gerechten, van een unieke, betekenisvolle identificatiecode worden voorzien. In Nederland wordt een ECLI in ieder geval toegekend aan alle uitspraken die worden gepubliceerd, op de website van Rechtspraak.nl en/ of  door commerciële uitgevers. Daarnaast worden ook steeds meer  niet-gepubliceerde uitspraken van een ECLI voorzien. Alle in Nederland uitgegeven ECLI's worden, op z'n minst tezamen met enkele metadata, opgenomen in het ECLI-register, dat is geïntegreerd in de uitsprakendatabank van Rechtspraak.nl .

In de door de Europese Commissie onderhouden ECLI-zoekmachine  zijn zoveel mogelijk van een ECLI voorziene uitspraken op Europees niveau toegankelijk gemaakt. Daartoe wordt gebruik gemaakt van een in de standaard gedefinieerde set metadata, gebaseerd op de Dublin-Core- standaard.

De ECLI kan worden gebruikt om uitspraken te citeren in geschreven teksten, maar ook om er persistente deeplinks mee te produceren, zowel naar het Nederlandse ECLI-register  als naar de ECLI-zoekmachine .

College Standaardisatie 2013

Geo standaarden

NEN 3610:2011 (nl) Basismodel Geo-informatie

Het Basismodel geo-informatie (NEN3610:2011) bevat de termen, definities, relaties en algemene regels voor de uitwisseling van informatie over ruimtelijke objecten.

College Standaardisatie

2011

Geo standaarden

ISO 19136:2007 Geographic information – Geography Markup Language (GML)

Uitwisseling van geografische informatie tussen organisaties, waarbij de ruimtelijke dimensie van significant belang is.

College Standaardisatie

2011

Geo standaarden

Nederlands profiel op ISO 19142 Geographic information – Web Feature Service, versie 1.01 (WFS)

Uitwisseling van geografische informatie tussen organisaties, waarbij de ruimtelijke dimensie van significant belang is. WFS is gericht op het uitwisselen van vector gegevens.

College Standaardisatie

2011

Geo standaarden

Nederlands profiel op ISO 19128 Geographic information – Web Map Server Interface, versie 1.1 (WMS)

Uitwisseling van geografische informatie tussen organisaties, waarbij de ruimtelijke dimensie van significant belang is. WMS is gericht op het opnemen van gegevens op een kaart.

College Standaardisatie

2011

Geo standaarden

Nederlands profiel op ISO 19115 voor geografie, versie 2.1.0

Uitwisseling van geografische informatie tussen organisaties, waarbij de ruimtelijke dimensie van significant belang is. Profiel dat zich richt op de beschrijving van de metadata van geografische datasets. Dit profiel bevat de Europese set (INSPIRE) aangevuld met een selectie van metadata elementen uit ISO 19115. Het Nederlandse metadataprofiel voor geografie beschrijft hoe je geo-datasets beschrijft.

College Standaardisatie

2011

Geo standaarden

Nederlands metadata profiel op ISO 19119 voor services, versie 2.1.0

Uitwisseling van geografische informatie tussen organisaties, waarbij de ruimtelijke dimensie van significant belang is. Profiel dat zich richt op de beschrijving van de metadata van geografische dataservices. Dit profiel is gebaseerd op de INSPIRE Implementation Rule en de bijbehorende mapping naar ISO 19119 aangevuld met een Nederlandse set van metadata elementen.

Dit metadataprofiel beschrijft de verplichte metadata elementen van een service op een dataset of dataset serie. Dit metadata profiel beschrijft ook de encoding van de metadata van een service zodat de uitwisseling tussen machines of mens en machine kan plaats vinden. Wanneer je dit profiel toepast op services die onder de INSPIRE richtlijn vallen, voldoe je gelijk ook aan de INSPIRE verplichtingen voor metadata.

College Standaardisatie

2011

Geo standaarden – SLD - Styles Layer Descriptor (OGC standaard)

De SLD standaard is een standaard voor visualisatie van geografische gegevens binnen het WMS protocol.

Een extensie op de WMS standaard om meerdere visualisaties (symboolgebruik, kleurgebruik) voor een presentatie van geografische data in een kaartbeeld mogelijk te maken. SLD definieert een encoding die de WMS standaard uitbreidt waardoor het mogelijk is om door de gebruiker gedefinieerde symbolen en kleuren te gebruiken in geografische gegevens.

College Standaardisatie

Gangbare standaard

PZH

2013

IFC

Industry Foundation Classes

IFC moet worden toegepast als bestandsformaat voor de communicatie over en onderlinge coördinatie van bouwwerkinformatiemodellen.

IFC is een standaard voor zowel semantische afspraken als voor dataformats en richt zich specifiek op BIM-informatie over bouwwerken. De standaard maakt het mogelijk om een driedimensionaal geometrisch model van een bouwwerk digitaal vast te leggen, inclusief de gegevens van de daarin ondergebrachte elementen en hun onderlinge relaties. Deze beschrijving kan vervolgens in IFC formaat uitgewisseld worden tussen partijen die betrokken zijn bij ontwikkeling, vergunningverlening, beheer en onderhoud van een gebouw. Deze standaard speelt een rol in de familie van open standaarden van het Bouw Informatie Modellering (BIM).

College Standaardisatie

2011

JCDR – Juriconnect Decentrale Regelgeving

Identificatie van geconsolideerde decentrale regelgeving en een gestandaardiseerde manier om hiernaar elektronisch te verwijzen met het doel om deze met anderen te delen. De standaard JCDR beschrijft hoe dient te worden verwezen naar documenten die in de Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving zijn opgeslagen.

College Standaardisatie 2013

OWMS

Overheid.nl Web Metadata Standaard

Metadateren van publieke overheidsinformatie op internet. OWMS definieert meta-data die de eigenschappen en structuur beschrijven van informatie die de overheid op het Internet publiceert. Hierdoor wordt de overheidsinformatie op het Internet beter vindbaar en beter te interpreteren.

College Standaardisatie

2011